Στην βορειοανατολική Ελλάδα, στο κεντρικό τμήμα της Θράκης, βρίσκεται ο νομός Ροδόπης, που ορίζεται γεωγραφικά απ' το Θρακικό πέλαγος (Ν), τον νομό Ξάνθης (Δ), τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα (Β) και τον νομό Έβρου (Α). Έχει 103.190 κατοίκους (απογραφή 1991), έκταση 2.542,5 χλμ2 και αποτελεί το 1,9% της χώρας. Από την συνολική του έκταση τα 966.000 στρέμματα είναι πεδινές εκτάσεις, τα 814.000 στρέμματα είναι ημιορεινές και τα 763.000 στρέμματα είναι ορεινές. Τις ορεινές του περιοχές απαρτίζει το τμήμα του όρους Ροδόπη που ανήκει διοικητικά στον νομό Ροδόπης στο βόρειο τμήμα του, καθώς και το όρος Ίσμαρος στο νοτιοανατολικό τμήμα του.

Τον νομό διαρρέουν ορμητικοί χείμαρροι που πηγάζουν από την Ροδόπη. Οι σπουδαιότεροι είναι: το Ασπρόρεμα με τους παραποτάμους του, ο Τρελοχείμαρρος, ο Τραύδος, ο Λίσσος (ή Φιλιουρί) και ο Κομψάτος. Οι δυο πρώτοι ενώνονται έξω από το χωριό Παραδημή και χύνονται στην λίμνη του Μητρικού.

Κυριότερες λίμνες είναι η Ισμαρίδα (Μητρικού) και η λιμνοθάλασσα της Βιστωνίδας (45,6χλμ2) διαμοιρασμένη στους νομούς Ροδόπης και Ξάνθης.

Το κλίμα διαφοροποιείται στις δύο ζώνες του νομού. Η οροσειρά της Ροδόπης αποτελεί το κλιματικό όριο μεταξύ του μεσογειακού κλίματος και του ηπειρωτικού. Τα νότια του νομού χαρακτηρίζονται από το μεσογειακό κλίμα. Οι αυξομειώσεις του ετησίου θερμοκρασιακού εύρους είναι μεγάλες και οι βροχοπτώσεις παρουσιάζουν ανομοιόμορφη κατανομή καθώς τα 2/3 του συνόλου της βροχής πέφτουν το πρώτο και τελευταίο τρίμηνο του έτους, ενώ το 1/3 την άνοιξη και το καλοκαίρι. Επικρατούν Β-ΒΑ άνεμοι που, κατά τον χειμώνα, προκαλούν έντονη πτώση θερμοκρασίας και παγετούς.

Ο νομός Ροδόπης, όπως άλλωστε και όλη η Θράκη, είναι από τις λιγότερο αναπτυγμένες περιοχές όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης. Η γεωπολιτική του θέση, η απουσία σύγχρονης υποδομής η μόνιμη διαρροή ανθρωπίνου δυναμικού και τα πολιτικά προβλήματα του αντιμετωπίζει συνθέτους σε γενικές γραμμές το πλαίσιο της καθυστέρησης.

Η ολοκλήρωση της κατασκευής του σύγχρονου οδικού άξονα Εγνατία που συνδέει την Ευρώπη με την Ασία και οι κάθετοι - από τις χώρες της Χερσονήσου - άξονες θα δώσουν ουσιαστική ώθηση στην ανάπτυξη της περιοχής. Στον κατάλογο των μεγάλων έργων περιλαμβάνεται η κατασκευή του αγωγού πετρελαίου από τον Πύργο της Βουλγαρίας μέχρι την Αλεξανδρούπολη και η επέκταση του αγωγού φυσικού αερίου στη Θράκη.

Η πλειοψηφία του ενεργού πληθυσμού ασχολείται στον πρωτογενή τομέα, ενώ το 25% περίπου στον δευτερογενή ή τριτογενή. Η πεδιάδα της Κομοτηνής - αρδεύεται μόνο κατά το 1/3 - είναι από τις ευφορότερες της Ελλάδας και παράγει σιτηρά, βαμβάκι, καλαμπόκι, ζαχαρότευτλα, βιομηχανική ντομάτα, καπνά και άλλα πολλά προϊόντα.

Η Θράκη από τη δεκαετία του 1970 και μετά καλύπτεται από ένα ευνοϊκότατο πλέγμα αναπτυξιακών κινήτρων προσφέροντας έτσι μοναδικές επενδυτικές ευκαιρίες στον τομέα της βιομηχανίας, της βιοτεχνίας και του τουρισμού. Με βάση τον αναπτυξιακό νόμο 1892/90 και με τις βελτιώσεις που υπέστη, οι επιχορηγήσεις υπερβαίνουν κατά πολύ το 50% του συνολικού κόστους των επενδύσεων. Ιδιαίτερα ευνοούνται οι επιχειρήσεις που εγκαθίστανται στις τρεις βιομηχανικές περιοχές: Ξάνθης, Κομοτηνής, Αλεξανδρούπολης. Σε μια προοπτική εξωστρεφούς οικονομικής δραστηριότητας η Θράκη μπορεί να αποτελέσει μαζί με την Μακεδονία την οικονομική και πολιτιστική πύλη προς την ενδοχώρα της Χερσονήσου του Αίμου και τις παρευξείνειες χώρες αλά και αντίστροφα την πύλη εξόδου των σωρών της Ανατολική Ευρώπης προς τη Μεσόγειο θάλασσα.

Το υπέδαφος, σύμφωνα με τις υπάρχουσες ενδείξεις, είναι αρκετά πλούσιο, αλλά συστηματική εκμετάλλευση δεν γίνεται ακόμα. Έχει εντοπισθεί προσχωματικό χρυσός στις αποθέσεις του ποταμού Λίσσου, σιδηρομεταλλεύματα στην περιοχή Μαρώνειας, αντιμονίτης και χρωμίτης στην περιοχή Χλόης, χαλκοπυτίτης στη περοχή Κοπτερού και αντιμονίτης με σύνδρομο χαλαζία στην Γρατίνη-Καλλυντήριο. Επίσης, αξιόλογο χαρακτηρίζεται και το γεωθερμικό πεδίο της περιοχής Σαπών.